වෙලදපලේ සහල් හිගයකි.විශේෂයෙන්ම බහුතරයක්
දෙනා අහාරයට ගන්න නාඩු වැනි සහල් වල හිගය දරුනුලෙසම දැනේන්නට ගෙන ඇත. වෙනදි මෙන්ම
පාරිබෝගික සේවා අදිකාරිය මහා පරිමාණ මෝල් හිමියන් වෙ ගොස් ඔවුන් සතු සහල් තොග
නිදහස්කරනමෙන් ඉල්ලා සිටිමින් සිට. සහල් සහදහා සහතික ම්ළ නියම කලත් වෙලද පල අක්රිය
කිරිමට මෝල් හිමියන් සහ අතරමැදි වෙලදුන් සමත්වි සිටි.
ජනගහනයෙන් ඉතා වැඩි ප්රතිශතයක් තුන්වෙල්ටම
ප්රදාන ආහාරය ලෙස සහලෙන් තැනු බත් අහරට ගන්නා රටකට වි වගාව තවත් එක කෘෂිවගාවක් හෝ
ජිවනෝපාය මාර්ගයක් පමනක්ම නොවෙ. එය සංස්කෘතියේ ම කොටසකි, එමෙන්ම ආහාර සුරක්ෂිතබාවය
තහවුරුකර ගැනිමේදි ප්රදාන සාදකයක් මෙන්ම වි වගාව ජීවනෝපාය කරගත් පනස් ලක්ෂයකට
ආසන්න ප්රරජාවගේ ජිවන මාර්ගයයි.
එසේ
නමුත් අදටත් අප රටක් ලෙස ජනයාගේ පාරිබෝංනයට ප්රමානවත්ලෙස සහල් නිපදවා ගැනිමට
අසමත් වි ඇති අතරම ලබාගත් වී අස්වැන්න පවා පුරවැසියාගේ පාරිබෝංනයට රිසි ලෙස සාදාරන
මිලගන්න් යටතේ වසරපුරා වෙලදපල තුල පවත්වාගෙන යාමට අසමත්ව සිටි. එමෙන්ම වි වගාව
ජිවනෝපාය කරගත් ජනගහනයෙන් 30% කට ආසන්න ප්රජාවගේ
ජීවිත මේ අරබුදය මත ගිලි ඇති. එබැවන් මෙම අර්බුදයේ අක්මුල් සොයා බලා විසදුමකට පැමිනිම
ජාතිය හමුවේ ඇති එක් අබියෝගයකි.
පැරනි වාරි පද්දතිය ආශ්රිත වි වගාව සහ
යැපුම් කෘෂිකර්මය මගින් පාරිබෝජන අවශ්යතාව සපුරාගනිමින් ජිවත්වු ජන සමාජයේ විසිවන සියවසේ මැදබාගය වන විට යම් ක්රමික
වෙනස්විම් දහරාවකට මුහුන දිමට පටන්ගෙන තිනිබි.ලොවපුරා ධනවාදය ව්යයප්තතවෙමින්
කාර්මික සමාජය ස්තාපිතවිමට සමගාමිව වෙලදාම පුලුල්විම, ජනගහන වර්දනය ඉහල යැම වගේම
පාරිබෝජන රටාවන් වෙනස් විම ඔස්සේ ජිවන රටාවන් වෙනස්විම මේ අතර කැපිපෙනෙනි.
මෙම සංද්රබය තුල සහල් ඇතුලු අහාර නිශ්පාදනය
ඉහල නැංවිම මෙන්ම පාරිබෝංන අවශ්යතාව සපුරාලිමට අවශ්ය අවස්තාවලදි ආහාරද්රව්ය
ආනයනය සදහා ආන්ඩු ක්රියාකලේය.නිදහසින් පසු ඇරඹි ගල්ඔය හා අල්ල කන්තලේ ගොවිජනපද ව්යාපාරයේ
සිට බහුකාර්ය කඩිනම් මහවැලි ව්යාපාරය දක්වාවු මහාපරිමාන වාරි ව්යාපෘති ක්රියාවට
නංවමින් රටට අවහ්ය සහල් අවශ්යතාව පිරිමසා ගැනිමට උත්සාහයන් හි නිරතවිය. එමෙන්ම
චිනය සමග පැවති රබර් සහල් ගිවිසුම ආදියද මගින් උත්සාහ ගනු ලැබුවේ සහල් හිගය
පියවාගැනිමයි.
මේවායේ ප්රතිපලය ලෙස 1950 වන විට හෙක්ටයාර
ලක්ෂ තුනක් වු අස්වද්දන ලද කුඹුරු ඉඩම් ප්රමානය 2015 වසර වන විට හෙක්ටයාර
අටලක්සයක් දක්වා ඉහල නැංවි තිබිනි. එමෙන්ම වි වගාවෙ කෘෂි තාක්ෂනික බාවිතාවන්
ඉහලයැම කෘෂිරසායනික ද්රව්ය හා වැඩිදියුනු කරන ලද බිජ බාවිතය තුලින් ඒකක බුමි ප්රමානයකින්
ලබන වි අස්වැන්න 1950 දි පැවති හෙක්ටයාරයට කිලෝ ගරැම් එක්දහස් හයසිය (අක්කරයට
බුසල් 30) වෙනුවට 2015 වන විට හෙක්ටයාරයට
කිලෝග්රැම් හාරදහස් හාරසියක් (අක්කරයට බුසල් 80)
දක්වා ඉහල ගොස් තිබිනි.
මේ සමස්තයේ ප්රතිපලය ලෙස 1950 වර්ෂයට සාපේක්ෂව
2015 වන විට සමස්ත විනිශ්පාදිතය 6 ගුනයකින් ඉහල ගොස් ඇත.එසේ නමුදු රටක් ලෙස අප තවමත් වාර්ෂික සහල්
අවශ්යතාව සපුරාගානිමට අසමත්ව ඇති අතරම වි වගාව ජිවනෝපාය කරගත්
ජනයාගේ ජීවන
තත්වය පවතින්නේද අර්බුදකාරි තත්වයකය.එමෙන්ම වසරේ එක් කාලසිමාවක වෙලදපල තුල ගොඩ
නැගෙන කෘතිම සහල් හිගය සහ මිළ ඉහලයැම් විසින් පාරිබෝගික ජනයා මත ඇති තරනු ලබන පිඩනය
ඉමහත්ය.
මෙම අර්බුදයට හේතුමුලවු කාරනාවන් කිහිපයකි.
මුලික වශයෙන්ම වි වගාවේ ආර්තිකමය පැතිකඩ සැලකුවිට විවගාව සදහා බාවිතවන යෙදවුම් වල
පිරිවැය දිනේන් දින ඉහලයැම, සාපේක්ෂව වැඩි මිනිස් ශ්රමයක් බාවිතවිම ආදිය හේතුවෙන්
නිශ්පාදන පිරිවැය ඉහල අගයකට පත්ව ඇත. එසේ
නමුදු වි කිලොවක් සදහා ලැබෙන වෙලද පලවටිනාකම හා සැසදිමේදි වගාකරුවා ලබන ආර්තිකමය
වාසිය පවතින්නේ ඉතා පහලමට්ටමකය.
වි සහල් බවට පත්වන ක්රියාවලිය තුල අතරමැදියන්
අත්පත්කරගන්නා ලාබ පංගුව අතිමහත්ය. නිශ්පාදකයාට ලාබදායි වන අයුරින් වි මිළ ඉහල
යැමට සැලැස්වුව හොත් එය පෙරලා මිළියන විසි එකකට ආසාන්න සහල් ප්රදාන ආහාරය කරගත්
පාරිබෝගික ජනයාගෙන් බහුතරයක් මත ඇති කරනුයේ දැරිය නොහැකි පිඩනයකි.
වී වගාව ඇතුලු බොහෝ ධාන්ය වගාවන්හි
නිශ්පාදන පිරිවැය අඩු කරගැනිම සදහා වඩාත් හිතකර ක්රමවේදය වනුයේ කුඩා කුඹුරු ඉඩම්
වෙන වෙනම වගා කිරිම වෙුනවට සාපේක්ෂව වැඩි බුමි ප්රමානයක් එකවර වගා කිරිමය. එවිට
බිමි සැකසිම හා අස්වනු නෙලිම ආදියට බොහොවිට යන්ත්ර සුත්ර බාවිත කල හැකිවන අතර
ඉතිවිශාල බුමි පුදේශයක් සදහා එම යෙදවුම් එකවර බාවිතකිරිමේදි ඒකක බුමි ප්රමානයකට
වැය කල යුතු පිරිවැය අඩුවිම සිදුවේ. එමෙන්ම පලිබෝද පාලනය හා ජල කලමනාකරනය ආදියද
වඩාත් කාර්යක්ෂම විමට එය බලපායි.
සමාජවාදි ලෝකය සමුහ ගොවි පල ක්රමය හදුන්වා
දුන්නේද ධනවාදය බහුජාතික සමාගම් යටතේ
මහාපරිමාන වානිජ කෘෂිකර්මය හදුන්වාදෙන්නේද මෙම එකම ගැටලුවට වෙනස් විසදුම් දෙකක්
ලෙසය.
ධනවාදය යටතේ මහාපරිමාන වානිජ කෘෂිකර්මය
තුලදි විශාල ප්රාග්දනයක් වැය කල හැකි සමාගම් විසින් ගොවින්ගේ ඉඩම් මිළදිගෙන යන්ත්රසුත්ර
හා තාක්ෂනය බාවිත කරමින් විශාල ප්රදේශයක් වගාකිරිම සිදුකරයි. මෙහිදි බොහෝවිට ඉඩම්
හිමියාට සමාගම යටතේ වැටුප් ලබන කම්කරුවකුලෙස සේවය සපයා වැටුපක් ලබා ගැනිමට හැකියාව
ලැබේ.වගාවෙි අස්වනු වල ගුනාතිමක බාවය තහවුරුවන අතර වෙලදපල සොයාගානිම සමාගමේ
අලෙවිකරන ජාලයන් විසින් සිදුකරයි. මෙහිදි ස්තිරසාර ලාබයක් ලැබෙන අතර එම ලාබයේ තනි
අයිතිකරුවනුයේ සමාගමයි.
පසුගිය සමයේ කරලියට පැමිනි MCC ගිවිසුම ආදිය මගින්
යෝජනාවුයේ මෙම බහුජාතික සමාගම් ඔස්සේ සිදුකරන මහා පරිමාන කෘෂි කර්මය. කෙසේ වෙතත්
මෙම ක්රමය බාවිතා වුයේ බොහෝවිට අප්රිකානු,ලතින් ඇමරිකාව කලාපවල සම්ප්රදායික
ගොවියන්ගේ ඉඩම් අත්පත් කරගනිම්න් ගොවියන් කම්කරුවන් බවට පත්කොට මහාපරිමාන සමාගම්
යෝද ලාබයක් උපයා ගැනිම සදහාය.
සමාජවාදි සමුහ ගොවිපල ක්රමයේදි තම තමන්ගේ
පුද්ගිලික ඉඩම් සමුහු ගොවිපලට එකතුකොට ගොවි සබාවක් විසින් සැලසුම් කොට සාමුහික
යායක් ලෙස වගා කිරිම සිදුකෙරෙනව. මෙහිදි ලැබෙන අස්වැන්නේ ප්රතිලාබය
සියලුදෙනා අතර සාදාරනව බෙදියන අතර යම් කොටසක් සමුහ ගොවිපලෙහි යන්ත්ර සුත්ර හා
යෙදවුම් මිලදිගැනිමට වෙන් කරන අතර එම යන්ත්ර සුත්ර හා යෙදවුම් පෙරලා ඊලග කන්නයේ
සිට වගාවේ කටයුතු සදහා සාමුහිකව බාවිතවේ.
අප රටේද මහවැලි ඉඩම් ඇතුලු බොහොමයක් ගොවි
ජනපදවල මේවන විට වගාවේ නිරතවන්නේ මුල්හිමිකරුව්නගේ තුන්වන හෝ හතරවන පරම් පරාවයි.
එබැවින් කැබලි වෙමින් ගිය මුල් කුඹුරු ඉඩම් වල
දැන් එක් පුද්ගලයකු සතු බුමි ප්රමානය බොහෝවිට හෙක්ටයාරයකට වඩා අඩුය.එවිට
මුල්ක යෙදවුම් සදහාවන පිරිවැය ඉතා ඉහල අගයකට පත්වේ.
මෙම පසුබිම තුල අප අපරටර අනන්යවු සාමුහික
වගාක්රමයක් වෙත පිවිසිම යුගයේ අවශ්ය තාවයකි.මෙවනවිටත් වි වගාව තුල ජලකලමනා කරනයට
ඇලවෙලි සුද්ද පවිත්රකරගැනිමට දක්වන සාමුහික සහබාගිත්වය, ඇතැම් ප්රදේශවල අස්වනු නෙලිමේ
යන්ත්ර ගොවිසංවිදාන මට්ටමින් පොදුවේ කන්නයක් සදහා බදුපදනමින් බාවිත කිරිම ආදාය
තුලින් ගම්ය වන්නේ සාමුහික වගා ක්රමයක් සදහා ගොවිජනයා අතර විබවයක් පවතින බවයි.
අස්වැන්න
අලෙවිකර ගැනිම හා ආදායම.
වී වගාව සදහා
යොදවන මිනිශ්රමය වාරිජලය මෙන්ම කෘෂි රසායනික හේතුවෙන් සිදුවන පාරිසරික බලපැම්
ආදිය සංයුක්තව සැලකුව හොත් වි වගාවේ ශුද්ධලාබය පවතින්නේ ඉතා පහල අගයකය. එසේනමුදු දළ වශයෙන් ගොවි පවුල් 879,000 ක් වී වගාව මත
යැපෙන අතර එය රටේ මුළු ජනගහනයෙන් 20%ක්
මෙන්ම ජාතික රැකියා නියුක්තියෙන් 32%
කි. එමෙන්ම ආහාර
සුරක්ෂිත තාව සම්බන්දයෙන් සැලකුවිට සහල්/බත් ප්රදාන ආහාරය වුරටක මෙට්රික් ටොන්
පන්ලක්ෂයකට ආසන්න අස්වැන්නක මගින් ලබා දෙන පිටුබලය නොසැලකිය හැක්කක් නොවේ.
මෙම තත්වය තුල
වි මිල මෙන්ම සහල් මිල වෙලද පල වුවමනාවන්ට රිසිසේ හැසිරවිමට ඉඩතැබුව හොත්
සිදුවනුයේ වගාකරුවන් මෙන්ම පාරිබෝගිකයාද නොවිසදිය හැකි අර්බුදයකට තල්ලුවියැම
පමනි. ජයවර්දන පාලනයේ ආර්තික ප්රත්පත්තිමත
වි සහල් බවට පත්කිරිමේ යාන්ත්රනය මෙන්ම සහල් ගබඩා කොට සාදාරන ලෙස වෙලදපට මුදා
හැරිමේ ක්රමවේදය ඊනියා නිදහස් වෙලදපලට රිසිසේ සිදුවිමට ඉඩහැරිම තුලින් සිදුවුයේ
මෙම කර්මාන්තය මහා පරිමාන ජාවාරම් කරුවන් කිහිපදෙනෙකුගේ මාපියිවක් වබට විමය.
නිදහසෙන් පසු
හැත්තැව දශකයේ අගභාගය දක්වා වි මිලදිගැනිමේ කාර්ය ගොවිංන සේවා දෙපාර්තමේනුතුවේ
මැදිහත්විමෙන් සිදුවු අතර 1977 දී ආර්ථික ලිහිල්කරණ ප්රතිපත්ති හඳුන්වාදීමත්
සමගින් වී/සහල් අලෙවිකිරීමේ රජයේ කාර්ය භාරය වෙනසකට ලක් වුණි. වී අලෙවි මණ්ඩල පනතට
1978 වසරේදී සිදුකළ සංශෝධනයක් මගින් තරඟකාරි පදනමක් යටතේ සහල් වෙළඳාමට සම්බන්ධ
වීමට පුද්ගලික අංශයට ඉඩ දෙන ලදී. එමගින් ඇතිවූ දැඩි තරඟකාරීත්වයේ ප්රතිඵලයක් ලෙස, වී මිලයට ගැනීමේ රජයේ
වෙළඳපොළ කොටස විශාල ලෙස පහත වැටුණි.
වන්දි ගෙවා සේවකයන් 2,560 දෙනෙකුගේ
සේවය අත්හිටුවීම හේතුවෙන් ඇති වූ උග්ර සේවක හිඟය හමුවේ 1990 දී වී අලෙවි මණ්ඩලය
අකර්මණ්ය විය. වී අලෙවි මණ්ඩලය අහෝසි කිරීම සඳහා 2000 අප්රේල් මාසයේදී යෝජනා
සම්මතයක් පාර්ලිමේන්තුවට ඉදිරිපත් විය. වි අලෙවි මන්ඩලය සතුව තිබු මහාපරිමාන
විගබඩාවන් දේශලාඥයන්ගේ අනසකට ලක්ව සොච්චමට විකුනා දැමු අතර ඇතැම් ඒවායේ ඇගලුම් කම්
හල් පොලිසි ආදිය ස්තාපිත විය.
මෙම තත්වයෙන් උපරිමවාසි ලබාගනිමින් ගොව්න්ගෙන් වි මිලදි
ගනිමින් විශාල වී තොග රැස් කොට වි සහල් බවට පත්කර වැඩි මිලකට විකිනිමේ මහාපරිමාන
ව්යාපාර කිහිපයක් ඇරඹිනි. මේ වා දේශපාලඥයින් හා ඔවුන්ගේ අනුග්රාහය ලබන ව්යාපාරිකයින්
කිහිපදෙනෙකු විසින් පවත්වාගෙන යන අතර රටේ වි මිළ සහල් මිල හා වෙලද පල තිරනය කිරිමේ
තිරක සාදකය බවට මොවුන් කිහිපදෙනා පත්ව ඇත.
අස්වනු නෙලන සමයේ වි
ගොවියා පෙලෙන ආර්තික අපහසුතා සහ ණය බර දඩමිමාකරගනිමින් වහ වහා වි මිලදිගෙන දැවැන්ත
වි තොග සංච්ත කරගන්නා මොවුන් වෙලද පල තුල ඇතැම් කාලවල කෘතිම සහල් හිගයක් ඇති කොට
නිර්ලජ්ජිත සුරාකැමක් සිදුකරමින් සිටි.
මෙම පසුබිම මත වි ගොවියාත්
පාරිබොගිකයාත් සුරක්ෂිතවන පරිදි වෙලදපල යාන්ත්රනය පාලනයට නතු කරගැනිම සදහා රජයේ
මැදිහත්විම අත්යාවශ්යවේ.
2007 වසරේදි වී අලෙවි මණ්ඩලය නැවත
ස්ථාපිත කිරීම සඳහා අමාත්ය මණ්ඩල පත්රිකාවක් අමාත්ය මණ්ඩලයට ඉදිරිපත් කරනු ලැබූ
අතර 2007.07.25 දින එය අනුමත කරන ලදී. නව අධ්යක්ෂ මණ්ඩලය 2007.09.01 දින පත් කරනු
ලැබූ අතර යළි ස්ථාපිත කරනු ලැබූ වී අලෙවි මණ්ඩලයේ පළමු අධ්යක්ෂ මණ්ඩල රැස්වීම
2008.01.09 දින පවත්වන්නට යෙදුණි. ඒ අනුව 2008 යල කන්නයේ සිට වී අලෙවි මණ්ඩලය වී
මිලයට ගැනීමේ කටයුතු යළි ඇරඹීය.
එසේ නමුදු අදවන විටත් රජය මගින් මිලදි ගනු
ලබන සමස්ත වි ප්රමානය මුලු නිශ්පාදිතයෙන් සුලු කොටසක් බැවින් වෙලදපල මිළ
උච්චාවචනයන් මෙන්ම මාපියාවන් පාලනයට ප්රමානවත් වි නැත. මෙයට බලපාන සාදක කිහිපයකි.
ඒ අතර වී අලෙවි මණ්ඩලයඅකර්මන්ය කර තිබු අවදියේ ගබඩා විනාශ විම
මත ගබඩා පසුහුක්ම නොමැති විම , තෙතමනය වැඩි වී මිළදිගෙන වියලා සකස්කිරිමට ප්රමානවත්
සේවක පිරිසක් හා පිරිවැය දැරිමේ හැකියාවක් නොමැතිවිම, ග්රාමිය මට්ටමට විහිදුනු කාරියක්ෂම
මිළදිගැනිමේ යාන්ත්රනයක් නොමැතිවිම ආදියයි.
මෙම සංදර්බය තුල සාම්ප්රදායික ක්රමවේදයෙන්
ඔබ්බට ගොස් වී අලෙවි මණ්ඩලයේ සහ රජය වි මිලදිගැනිම හා බෙදා හැරිමේ යාන්ත්රනයේ
යුගයට ගැලපෙන දියුනු ව්යුහිය ප්රතිසංස්කරනයක් සිදුනොකර මෙම අබියෝගය ජයගැනිම පහසු
නොවේ.
එහිදි ගොවිජනසේවා දෙපාර්තමේනුතුව, වී අලෙවි
මන්ඩලය, ගොවිසංවිදාන, සමුපකාර, සතොස සහ තොග වෙලද සැල්, කුඩා හා මද්ය පරිමාන වි මෝලි
හිමියන්, සහල බෙදා හැරිමේ සේවා වන් සැපයිය හැකි නව ව්යවසායකයින් හා සංවිදාන ඇතුලත්වන
ඒකාබද්ද යාන්ත්රනයක් සකස් කර ගැනිම ප්රමුක කාර්ය වියයුතුය. එමෙන්ම රජයේ ස්තාවර
වි මිළදිගැනිම් සදහා අරමුදලක් සකස්කොට මිලදි ගැනිම් දාරිතාව ප්රමානාත්මකව ඉහල
නැංවිමත් වෙලද පල අවශ්යතාවයන් පිලිබද විදිමත් තොරතුරු ජාලයක් මෙහෙය විමට තොරතුරුතාක්ෂනය
බාවිතයට ගැනිම වැදගත්වේ.